
Startpunt - CODA
Architect Herzberger heeft dit gebouw met veel glas zodanig ontworpen dat het ‘communiceert’ met de omliggende gebouwen in het Cultuurkwartier. Het museum heeft een collectie van een uitgebreide verzameling sieraden, moderne kunst en historische objecten en biedt wisselende tentoonstellingen.

Het Stadscafé
Het gebouw heeft jarenlang als school gefunctioneerd, later als muziekschool. Op het terras van Het Stadscafé zie je het standbeeld van zeeheld Admiraal Van Kinsbergen die in Apeldoorn gewoond heeft.

Van Kinsbergenstraat
Ter hoogte van huisnummer 3 en 5 liggen de eerste gedenksteentjes (tegeltjes in het straatwerk) ter nagedachtenis aan de in de oorlog weggevoerde Joodse mensen die hier woonden. Sigmund, Therese en Alwine woonden op nummer 3. Alwine is overleden in de gaskamer van Sobibor. Sigmund en zijn vrouw Therese (zus van Alwine), verbleven lang in Kamp Westerbork. Therese stierf uiteindelijk in concentratiekamp Ravensbrück. De datum en plaats van overlijden van Sigmund zijn onbekend.
Frymeta en haar dochter Chaja, van huisnummer 5, werden in de nacht van twee op drie oktober 1942 uit hun huis gehaald en aansluitend in Kamp Westerbork geregistreerd. Op maandag 19 oktober werden Frymeta en Chaja, direct na aankomst in Auschwitz, omgebracht. Het is niet bekend wanneer Moszek Nahemje, de man van Frymeta, is overleden. Wel weten we dat hij uiteindelijk naar Blechhammer is gedeporteerd.

Raadhuisplein
Dit gedenksteentje is voor Philip Cohen, warme bakker. Van de Gemeente Apeldoorn kreeg hij als één van de eerste winkels een telefoonnummer toegewezen. Philip was te bereiken via telefoonnummer 521. In oktober 1941 werd in Apeldoorn willekeurig een aantal Joden opgepakt. Eén van de slachtoffers is Philip. Alle opgepakte Joodse mannen werden naar het dan al beruchte Mauthausen gedeporteerd. Slechts twaalf dagen na zijn arrestatie, op 21 oktober 1941, werd Philip in Mauthausen om het leven gebracht.

Huis van de Stad
Dit monument is geplaatst ter nagedachtenis aan de Apeldoornse dwangarbeiders. Op 2 december 1944 hielden de nazi's in Apeldoorn een razzia waarbij ze 11.000 mannen oppakten en naar het Marktplein brachten. Van hen werden er 4500 als dwangarbeider aan het werk gezet; 850 belandden er in Kamp Rees.

Synagoge
Het Holocaustmonument is gemaakt door de Apeldoornse kunstenaar Tirza Verrips. Op een granieten thorarol vind je glazen bollen van verschillende kleur en grootte. De glazen bollen staan symbool voor de 592 Joodse medeburgers die tijdens de bezettingsjaren om het leven zijn gekomen. De kleinsten verwijzen naar de omgekomen kinderen, de grootsten naar de eerste dertien Joodse mannen die in oktober 1941 uit Apeldoorn werden weggevoerd en vermoord in concentratiekampen.

Oranjepark
Midden in het Oranjepark staat dit bijzondere herdenkingsmonument. Op 17 april (de bevrijdingsdag van Apeldoorn) wordt hier het bevrijdingsvuur ontstoken en op 4 mei is dit de locatie van de Apeldoornse dodenherdenking.

Prins Hendrikplein
Deze eik is geplant ter herdenking van de 400ste sterfdag van Willem van Oranje.

Wilhelminapark
In dit in Engelse landschapstijl aangelegde park vind je minder algemeen voorkomende soorten bomen, zoals rode paardekastanjes, suikeresdoorns, de moerascypres, prieelberk en bruine beuk.

Verzetsstrijderspark
Deze zwart granieten stenen zijn gezamenlijk een monument voor 19 Apeldoornse verzetstrijders. Deze strijders hebben hun verzetsdaden met de dood moeten bekopen en worden met dit monument geëerd. Elke steen heeft één gepolijst vlak waarin de naam en het jaar van overlijden van de verzetstrijder is gegraveerd.

Prinsenpark
Dit monument herdenkt de deportatie van meer dan 1200 patiënten en 50 personeelsleden uit de Joods psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch. Geen van allen zijn levend teruggekomen uit de vernietigingskampen. Bij Het Apeldoornsche Bosch is in januari 2020 een herinneringscentrum geopend. Tevens is het mogelijk om een gratis audiotour te doen op het terrein van de voormalige inrichting. Het Apeldoorns Gidsen Collectief organiseert enkele malen per jaar een rondleiding met gids.

Frisolaan 28
Deze vier gedenksteentjes liggen in het trottoir ter nagedachtenis aan het Joodse echtpaar Jacob Wijler, zijn vrouw Elisabeth Wijler-Kothoff en hun dochters Martha Rose en Rose Hélène. Tijdens de oorlog doken zij onder, Jacob en Elisabeth naar het ene adres en hun dochters naar het andere adres. Toen Jacob en Elisabeth erachter kwamen dat Martha Rose en Rose Hélène waren verraden en afgevoerd naar Westerbork, maakten zij een einde aan hun leven. Na de bevrijding bleek dat Martha Rose en Rose Hélène op 21 januari 1943 in Auschwitz zijn vergast. Hun namen worden herdacht in de kapel op Het Nationaal Ereveld Loenen, in de boeken van slachtoffers zonder aanwijsbaar graf. Pas in 2002 werden Jacob en Elisabeth naast elkaar begraven op Het Ereveld.

Frisolaan 9
In de oorlog woonde Hanna Meijer in de Meester van Hasseltlaan, in het huis op nummer 67 (de huidige Frisolaan 9). Zij dook op een bepaald moment onder, maar het is Hanna niet gelukt om uit handen van de bezetter te blijven. Hanna kwam op donderdag 4 februari 1943 aan in Auschwitz en ze werd een dag later omgebracht.

Hoek Loolaan/Jachtlaan
Dit bronzen beeld van 4,60 meter is geplaatst op een plateau van tegels met in reliëf een esdoornblad. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelden Canadese soldaten een belangrijke rol bij de bevrijding van Apeldoorn. Dit monument - een uiting van vreugde en van dankbaarheid voor de herwonnen vrijheid - is een blijvend eerbetoon van Nederland aan Canada. In de Canadese stad Ottowa staat een identiek beeld dat de vriendschap tussen beide landen symboliseert.

Loolaan 554
Onder de heuvel in de voortuin bevindt zich de bunker waarin nazipoliticus Arthur Seyss-Inquart en zijn staf zich konden bergen wanneer er een luchtalarm was. Je kunt deze nog goed zien. In de eerste jaren na de oorlog stonden duizenden mensen in de rij om een blik te werpen in deze schuilkelder. Begin jaren ’50 ebde de belangstelling weg en gingen de deuren op slot. In CODA kan je de bunker bekijken in virtual reality.

Hoek Loolaan/Canadalaan
Dit is een grote Canadese esdoorn die in 1945 gepland werd door Luitenant generaal G. G. Simonds van het Tweede Canadese Legerkorps dat Nederland bevrijdde.
.png)
Hoek Paslaan/Hoofdstraat
Dit kunstwerk is gemaakt door André Kruysen. Het is geplaatst in 2020 in het kader van 75 jaar vrijheid en maakt onderdeel uit van de Canadian Walk, een audiotour over Apeldoorn en de oorlog/bevrijding. Het kunstwerk is een aluminium constructie, een boom voorziend van levend groen. De bewoners van het pand verzorgen de groeiende planten.
Wandelen langs oorlogsmonumenten
Op dinsdag 17 april 1945 is Apeldoorn bevrijd. In en rondom Apeldoorn vind je sporen van de Tweede Wereldoorlog: het verzet, de jodenvervolging en de bevrijding. Deze route voert je langs bijzondere oorlogsmonumenten.
















.png)